Bối cảnh quốc tế về chính sách khí hậu và năng lượng đang chứng kiến những diễn biến phức tạp, có ảnh hưởng trực tiếp đến các quốc gia như Việt Nam:
- Một dự án ống dẫn carbon quy mô lớn tại vùng Trung Tây Hoa Kỳ đang đối mặt với hàng loạt thách thức pháp lý. Công ty Summit Carbon Solutions đã phải khởi kiện hàng trăm chủ đất để có quyền xây dựng trên đất của họ, làm dấy lên lo ngại về quyền tư hữu và quy trình phê duyệt dự án năng lượng. Sự phản đối từ cộng đồng và các vụ kiện kéo dài đang làm chậm tiến độ dự án, đặt ra câu hỏi về tính khả thi và tác động xã hội của các dự án thu giữ carbon. (Nguồn: AP News)
- Các nhà lập pháp thuộc đảng Cộng Hòa tại Mỹ đã đề xuất một chính sách “phí ô nhiễm nước ngoài”, thực chất là một dạng thuế quan carbon. Mục tiêu là nhằm vào hàng hóa nhập khẩu từ các quốc gia có quy định về khí hậu lỏng lẻo hơn, bảo vệ ngành công nghiệp Mỹ trước cạnh tranh không công bằng. Tuy nhiên, đề xuất này có nguy cơ làm gia tăng căng thẳng thương mại và vấp phải sự phản đối từ các đối tác quốc tế. (Nguồn: Axios Pro)
- Nỗ lực đàm phán quốc tế về việc áp thuế carbon toàn cầu cho ngành vận tải biển đang gặp trở ngại lớn khi Mỹ tuyên bố rút lui và cảnh báo về các biện pháp trả đũa nếu các đối tác thương mại đơn phương áp thuế. Sự thiếu đồng thuận này, đặc biệt là từ một quốc gia lớn như Mỹ, gây khó khăn cho việc triển khai một cơ chế định giá carbon hiệu quả cho lĩnh vực vận tải biển toàn cầu. (Nguồn: FreightWaves)
- Trong lĩnh vực công nghệ xanh, CF Industries, JERA và Mitsui & Co. đã công bố hợp tác xây dựng một nhà máy sản xuất amoniac thấp carbon quy mô lớn tại Louisiana, Mỹ. Dự án này được kỳ vọng sẽ trở thành một trong những cơ sở sản xuất amoniac sạch lớn nhất thế giới, góp phần quan trọng vào nỗ lực khử carbon trong các ngành công nghiệp và nông nghiệp. (Nguồn: Chemical Analyst)
Những diễn biến này cho thấy sự phức tạp và đa chiều của các vấn đề liên quan đến chính sách khí hậu, thương mại quốc tế và phát triển công nghệ bền vững, đòi hỏi các quốc gia, bao gồm cả Việt Nam, cần có những phân tích và đối sách phù hợp.
Chính sách và pháp lý về dự án giảm phát thải carbon: Bài học từ Mỹ
Thách thức pháp lý với dự án ống dẫn carbon tại Mỹ và bài học cho Việt Nam
Các vấn đề pháp lý và sự phản đối từ cộng đồng đối với các dự án năng lượng quy mô lớn tại Mỹ có thể cung cấp những bài học kinh nghiệm quý giá cho Việt Nam. Điều này đặc biệt đúng khi Việt Nam đang triển khai các dự án tương tự, nhất là trong lĩnh vực năng lượng tái tạo hoặc giảm phát thải carbon. Với cam kết mạnh mẽ hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050, Việt Nam đang thúc đẩy các sáng kiến như thu giữ, sử dụng và lưu trữ carbon (CCUS). Do đó, việc đảm bảo sự đồng thuận của cộng đồng địa phương trở nên cực kỳ quan trọng để tránh các xung đột tiềm ẩn.
Thách thức: Việc thiếu một khung pháp lý rõ ràng về quyền sử dụng đất và cơ chế giải quyết tranh chấp hiệu quả có thể gây ra những khó khăn đáng kể cho các dự án lớn tại Việt Nam, làm chậm tiến độ và tăng chi phí.
Cơ hội: Việt Nam có thể tăng cường tham khảo kinh nghiệm quốc tế để xây dựng các chính sách minh bạch, rõ ràng hơn. Điều này không chỉ giúp quản lý dự án hiệu quả mà còn tạo môi trường thuận lợi để thu hút đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực năng lượng sạch và công nghệ carbon thấp.
Thuế carbon và ảnh hưởng đến thương mại, vận tải biển của Việt Nam
Đề xuất thuế quan ô nhiễm carbon của Mỹ: Tác động tiềm ẩn
Nếu chính sách áp thuế dựa trên cường độ carbon của Mỹ được thông qua, hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam sang thị trường này có thể phải đối mặt với chi phí bổ sung. Điều này xảy ra nếu sản phẩm không đáp ứng các tiêu chuẩn khí hậu ngày càng nghiêm ngặt. Các ngành hàng chủ lực của Việt Nam như dệt may, da giày và nông sản có thể bị ảnh hưởng đặc biệt nặng nề.
Thách thức: Doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động tăng cường tuân thủ các quy định về giảm phát thải. Việc đầu tư vào chuyển đổi công nghệ xanh và áp dụng các giải pháp giảm phát thải hiệu quả là cần thiết để duy trì khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Cơ hội: Áp lực này cũng chính là động lực mạnh mẽ thúc đẩy các doanh nghiệp cải thiện và xanh hóa chuỗi cung ứng. Việc chuyển đổi sang mô hình sản xuất bền vững hơn không chỉ đáp ứng yêu cầu thị trường mà còn phù hợp với xu thế phát triển chung của toàn cầu.
Thuế carbon toàn cầu trong vận tải biển: Trở ngại và triển vọng
Việt Nam là một quốc gia có nền kinh tế phụ thuộc lớn vào thương mại đường biển, chiếm khoảng 90% tổng giá trị thương mại. Do đó, bất kỳ mức thuế carbon nào được áp dụng lên ngành vận tải biển quốc tế đều sẽ dẫn đến sự gia tăng chi phí logistics cho hàng hóa xuất nhập khẩu của Việt Nam.
Thách thức: Việc Mỹ rút lui khỏi các cuộc đàm phán về thuế carbon toàn cầu cho ngành vận tải biển khiến việc đạt được một thỏa thuận quốc tế trở nên khó khăn hơn. Điều này tạo ra một môi trường pháp lý không chắc chắn cho các doanh nghiệp vận tải biển, đặc biệt là ở khu vực Đông Á và các cảng biển lớn của Việt Nam như Hải Phòng hay Cái Mép-Thị Vải. Tình hình này tương tự như những thách thức mà cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của EU mang lại, khi các chính sách đơn phương hoặc thiếu đồng thuận quốc tế gây trở ngại cho thương mại.
Cơ hội: Nếu Việt Nam có thể tiên phong trong việc áp dụng công nghệ nhiên liệu sạch cho đội tàu hoặc tối ưu hóa hiệu quả hoạt động tại các cảng biển, đây sẽ là một lợi thế cạnh tranh chiến lược và dài hạn cho ngành logistics quốc gia.
Hợp tác công nghệ và phát triển nhiên liệu carbon thấp
Dự án amoniac thấp carbon tại Louisiana: Cơ hội cho Việt Nam?
Công nghệ sản xuất amoniac thấp carbon đang phát triển mạnh mẽ, điển hình là dự án tại Louisiana (Mỹ). Điều này mở ra cơ hội hợp tác công nghệ tiềm năng giữa các tập đoàn đa quốc gia và doanh nghiệp Việt Nam. Việt Nam là thị trường mới nổi với nhu cầu phân bón vẫn ở mức cao, đồng thời đang chịu áp lực ngày càng tăng về việc giảm phát thải khí nhà kính từ hoạt động sản xuất nông nghiệp.
- Thách thức: Chi phí đầu tư ban đầu cho công nghệ mới thường rất cao. Bên cạnh đó, các yêu cầu kỹ thuật phức tạp có thể hạn chế khả năng tiếp cận và triển khai công nghệ này trên quy mô rộng tại thị trường nội địa Việt Nam.
- Cơ hội: Việc thiết lập các quan hệ đối tác chiến lược với các tập đoàn nước ngoài có thể giúp Việt Nam tiếp nhận chuyển giao công nghệ xanh. Điều này không chỉ hỗ trợ mục tiêu giảm phát thải mà còn nâng cao vị thế cạnh tranh của ngành sản xuất phân bón Việt Nam trong khu vực ASEAN.
Góc nhìn tổng quan: Thách thức và Cơ hội cho Việt Nam
Các xu hướng toàn cầu liên quan đến luật pháp môi trường và chính sách thương mại dựa trên carbon đang tạo ra cả những cơ hội lẫn thách thức đáng kể. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến lộ trình Net Zero của doanh nghiệp Việt Nam cũng như khả năng duy trì sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Việc chủ động học hỏi, rút kinh nghiệm từ những thành công hay thất bại trong việc triển khai chính sách và dự án liên quan đến carbon ở các quốc gia khác, như Mỹ, là rất cần thiết. Điều này sẽ giúp Việt Nam cải thiện và hoàn thiện khung chính sách pháp lý trong nước, tạo điều kiện thuận lợi và hỗ trợ doanh nghiệp thích ứng tốt hơn trước những biến động ngày càng phức tạp của bối cảnh kinh tế và môi trường toàn cầu.
Bối cảnh quốc tế về chính sách khí hậu và giảm phát thải carbon đang diễn biến nhanh chóng, mang lại cả thách thức và cơ hội không nhỏ cho Việt Nam trên con đường hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050. Các vấn đề pháp lý và xung đột cộng đồng tại các dự án năng lượng lớn ở Mỹ là bài học kinh nghiệm quý báu cho Việt Nam trong việc xây dựng khung pháp lý và quy trình tham vấn cộng đồng hiệu quả. Đồng thời, các đề xuất về thuế carbon, như phí ô nhiễm của Mỹ hay thuế carbon toàn cầu cho vận tải biển, đặt ra yêu cầu cấp thiết cho các doanh nghiệp Việt Nam phải chuyển đổi xanh, nâng cao tiêu chuẩn môi trường để duy trì sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế, đặc biệt trong các ngành xuất khẩu chủ lực.
Mặt khác, sự phát triển của các công nghệ mới như sản xuất amoniac thấp carbon mở ra tiềm năng hợp tác quốc tế, chuyển giao công nghệ, giúp Việt Nam không chỉ giải quyết bài toán giảm phát thải trong nông nghiệp mà còn nâng cao vị thế trong chuỗi cung ứng khu vực. Việc chủ động học hỏi kinh nghiệm quốc tế, xây dựng chính sách minh bạch và hỗ trợ doanh nghiệp thích ứng là yếu tố then chốt để Việt Nam vượt qua thách thức, tận dụng cơ hội từ các xu hướng toàn cầu phức tạp này.
Nguồn tham khảo:
https://nhandan.vn/hai-cong-ty-cua-tap-doan-th-duoc-cap-chung-nhan-trung-hoa-carbon-post870013.html
https://kinhtedothi.vn/de-xuat-ap-thue-carbon-toan-cau-cho-v%C3%A2n-tai-bien.html
Tìm hiểu ngay dịch vụ đo lường, quản lý phát thải bằng AI & các giải pháp chuyển đổi số cho nền kinh tế xanh
Cộng đồng chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và kết nối các cá nhân, doanh nghiệp tiên phong trong giảm phát thải, quản lý carbon và phát triển bền vững tại Việt Nam
