Tiêu điểm ngày 17/04/2025: Xu Hướng Carbon Toàn Cầu và Tác Động Đa Chiều tới Chính Sách, Doanh Nghiệp Việt Nam

17/04/2025

Thị trường carbon và các chính sách khí hậu toàn cầu đang có những chuyển động đáng chú ý, tác động trực tiếp đến định hướng phát triển của Việt Nam:

Microsoft ký hợp đồng mua 6,75 triệu tấn tín chỉ carbon loại bỏ CO2, thương vụ lớn nhất lịch sử, nhấn mạnh cam kết của các tập đoàn lớn và thúc đẩy các dự án công nghệ thu giữ carbon. Xem thêm
Nghiên cứu mới chỉ ra vai trò của nồng độ CO2 như một chỉ báo quan trọng về chất lượng không khí trong nhà và nguy cơ lây truyền bệnh qua đường không khí, thúc đẩy nhu cầu về giải pháp thông gió và lọc khí hiệu quả. Xem thêm
Cuộc tranh luận về luật lưu trữ carbon (CCS) tại Louisiana (Mỹ) phản ánh những cân nhắc phức tạp giữa lợi ích kinh tế, tác động môi trường và an toàn cộng đồng, cung cấp bài học kinh nghiệm cho quản lý CCS. Xem thêm
Một dự án tín chỉ carbon hàng đầu tại Tây Phi đã được Verra đăng ký theo phương pháp luận được Hội đồng Quản trị Liêm chính Thị trường Carbon Tự nguyện (ICVCM) phê duyệt, cho thấy xu hướng đề cao tính minh bạch và đồng lợi ích trong các dự án carbon. Xem thêm
Apple tiếp tục tiến trình hướng tới trung hòa carbon vào năm 2030, đã giảm 60% lượng phát thải khí nhà kính, gia tăng áp lực chuyển đổi xanh lên các nhà cung cấp trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Xem thêm

Nội dung chính

Thương vụ Microsoft và Động lực cho Thị trường Tín chỉ Carbon Việt Nam

Microsoft Carbon Credit Vietnam

Thương vụ mua tín chỉ carbon kỷ lục của Microsoft cho thấy nhu cầu cấp thiết của các tập đoàn toàn cầu về giải pháp giảm phát thải và trung hòa carbon. Sự kiện này tác động đáng kể đến Việt Nam trên nhiều khía cạnh:

Thị trường: Việt Nam đang chuẩn bị vận hành sàn giao dịch carbon nội địa vào tháng 6/2025. Lộ trình thí điểm sẽ kéo dài ba năm trước khi kết nối quốc tế. Đáng chú ý, doanh nghiệp trong nước có thể được phép dùng tới 30% tín chỉ carbon để bù trừ phát thải, cao hơn mức dự kiến ban đầu là 10% (Nguồn: VnExpress). Động thái của Microsoft tạo áp lực tích cực, thúc đẩy hoàn thiện khung pháp lý và kỹ thuật cho thị trường tín chỉ tại Việt Nam. Đây là bước quan trọng để doanh nghiệp Việt Nam chuẩn bị cho thị trường carbon sắp tới.
Cơ hội: Nhu cầu quốc tế về tín chỉ chất lượng cao mở ra cơ hội xuất khẩu “tín chỉ xanh”. Các dự án hấp thụ hoặc lưu trữ CO2 (trồng rừng, nông nghiệp tái sinh, công nghệ thu giữ carbon) tại Việt Nam có thể bán tín chỉ cho các tập đoàn lớn như Microsoft (Nguồn: Soha).
Thách thức: Để nắm bắt cơ hội, Việt Nam cần nhanh chóng xây dựng hệ thống đăng ký minh bạch. Quy trình đo đạc – xác nhận – kiểm toán cần được tiêu chuẩn hóa theo thông lệ quốc tế (Verra, Gold Standard…). Việc này giúp tránh nguy cơ bị loại khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu do thiếu minh bạch.

CO2 trong Nhà Kín: Chỉ Báo An Toàn Không Khí và Sức Khỏe Đô Thị

CO2 Management Indoor

Nghiên cứu gần đây nhấn mạnh vai trò của nồng độ CO2 như một chỉ báo quan trọng. Nó giúp đánh giá chất lượng không khí trong nhà và nguy cơ lây lan bệnh truyền nhiễm qua đường hô hấp.

Tác động xã hội: Tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, ô nhiễm không khí ngoài trời kết hợp với môi trường kín thiếu thông gió làm tăng nguy cơ bệnh tật. Các bệnh như phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) hay cúm mùa trở nên phổ biến hơn (Nguồn: Báo Ấp Bắc). Giám sát nồng độ CO2 giúp cảnh báo sớm tại các khu vực đông người như văn phòng, lớp học, bệnh viện.

Cơ hội đổi mới sáng tạo: Điều này thúc đẩy ngành sản xuất thiết bị cảm biến chất lượng không khí trong nước. Nó cũng khuyến khích đầu tư vào giải pháp lọc khí, điều hòa thông minh tiết kiệm năng lượng. Qua đó, hỗ trợ mục tiêu nâng cao sức khỏe cộng đồng trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng.

Lưu trữ Carbon (CCS): Bài học Chính sách từ Quốc tế cho Việt Nam

Green Transition Supply Chain

Cuộc tranh luận gay gắt về việc lưu trữ CO2 dưới lòng đất tại bang Louisiana (Mỹ) phản ánh rõ xung đột lợi ích. Các yếu tố kinh tế, môi trường và xã hội thường mâu thuẫn khi triển khai công nghệ thu giữ và lưu trữ carbon (CCS – Carbon Capture and Storage).

Liên hệ chính sách: Chính phủ Việt Nam đã xác định CCS là một giải pháp chiến lược. Mục tiêu là đạt Net Zero vào năm 2050, theo Quyết định 01/2022/QĐ-TTg và dự thảo sửa đổi Nghị định số 06/2022/NĐ-CP.

Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam:

Cần xây dựng quy định chặt chẽ về an toàn môi trường khi vận hành kho chứa CO2 ngầm.
Quá trình tham vấn cộng đồng dân cư tại vùng dự án phải được minh bạch hóa.
Cần có chế tài trách nhiệm lâu dài cho chủ đầu tư nếu xảy ra sự cố rò rỉ hoặc ảnh hưởng đến nguồn nước ngầm.

Những điều này đặc biệt quan trọng, vì nhiều khu vực tiềm năng cho CCS ở Việt Nam gần vùng dân cư hoặc đất nông nghiệp.

Bài học từ Dự án Verra: Phát triển Kinh tế Carbon gắn với Cộng đồng

Việc một dự án giảm phát thải hàng đầu ở Tây Phi đạt chuẩn ICVCM (Integrity Council for the Voluntary Carbon Market) dưới sự bảo chứng của Verra cho thấy một xu hướng quan trọng. Đó là sự ưu tiên tính liêm chính (“integrity”) trong giao dịch tín chỉ carbon tự nguyện toàn cầu.

Ý nghĩa thực tiễn cho Việt Nam:

Các tổ chức, doanh nghiệp và địa phương có thể học hỏi mô hình này. Đó là cách liên kết bảo vệ môi trường, phát triển sinh kế và thu hút vốn quốc tế qua bán tín chỉ carbon.
Khuyến khích lựa chọn phương pháp đo lường, xác nhận theo tiêu chuẩn quốc tế ngay từ đầu. Điều này giúp dự án dễ dàng tiếp cận nguồn tài trợ nước ngoài.
Hỗ trợ các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) song song với Net Zero. Nên ưu tiên các dự án mang lại lợi ích kép về xã hội và môi trường, ví dụ như dự án bếp tiết kiệm nhiên liệu.

Áp lực Chuyển đổi Xanh từ Chuỗi Cung ứng Toàn cầu: Bài học cho Doanh nghiệp Việt

Việc Apple và nhiều tập đoàn lớn đặt mục tiêu trung hòa carbon tham vọng đang tạo áp lực đáng kể lên chuỗi cung ứng toàn cầu. Họ thường đặt mục tiêu sớm hơn cam kết chung của các quốc gia.

Tác động trực tiếp đến doanh nghiệp Việt Nam:

Các nhà sản xuất linh kiện điện tử, tinh chế vật liệu, hoặc các doanh nghiệp quy mô lớn phải đáp ứng yêu cầu nghiêm ngặt. Họ cần kiểm kê và giảm phát thải carbon nếu muốn duy trì vị thế nhà cung cấp chiến lược (Nguồn: Vneconomy – Liên hệ về áp lực công nghệ/chuyển đổi).
Những đơn vị tiên phong như TH True Milk đã đạt chứng nhận trung hòa carbon PAS2060. Đây là ví dụ điển hình, thúc đẩy các ngành khác học hỏi (Nguồn: Báo Mới).

Cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam:

Đầu tư vào năng lượng tái tạo và nâng cấp dây chuyền sản xuất sạch hơn. Việc này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí dài hạn mà còn nâng cao khả năng cạnh tranh quốc tế. Tìm hiểu thêm về các giải pháp giảm phát thải hiệu quả cho doanh nghiệp.
Doanh nghiệp có thể tận dụng chính sách hỗ trợ chuyển đổi xanh từ Nhà nước. Đồng thời, có thể tiếp cận nguồn vốn ưu đãi từ các tổ chức tài chính quốc tế dành cho lĩnh vực này.

Các diễn biến toàn cầu, từ thương vụ tín chỉ carbon kỷ lục của Microsoft đến cam kết Net Zero mạnh mẽ của Apple và yêu cầu về tính liêm chính của các dự án carbon như ở Tây Phi, đều hội tụ và tạo ra một thông điệp rõ ràng cho Việt Nam. Đây là thời điểm đòi hỏi sự thích ứng nhanh chóng và chủ động từ cả nhà hoạch định chính sách lẫn cộng đồng doanh nghiệp. Việc hoàn thiện thể chế và hạ tầng kỹ thuật cho thị trường carbon, quản lý chất lượng không khí đô thị, xây dựng khung pháp lý an toàn cho công nghệ CCS, và đặc biệt là thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh trong sản xuất, nhất là các ngành hàng xuất khẩu, không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu cấp thiết.

Việt Nam cần nắm bắt cơ hội từ nhu cầu tín chỉ carbon chất lượng cao, nguồn vốn tài chính xanh, đồng thời đối mặt với thách thức về minh bạch hóa, tiêu chuẩn hóa và áp lực cạnh tranh ngày càng tăng. Những doanh nghiệp và địa phương tiên phong trong việc áp dụng các giải pháp bền vững, đo lường và báo cáo phát thải theo chuẩn quốc tế sẽ không chỉ đáp ứng yêu cầu của thị trường mà còn xây dựng được lợi thế cạnh tranh vượt trội, củng cố uy tín thương hiệu trên trường quốc tế trong dài hạn.

Nguồn tham khảo

Tìm hiểu ngay dịch vụ đo lường , quản lý phát thải bằng AI & các giải pháp chuyển đổi số cho nền kinh tế xanh

Liên hệ

Cộng đồng chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và kết nối các cá nhân, doanh nghiệp tiên phong trong giảm phát thải, quản lý carbon và phát triển bền vững tại Việt Nam